Hoe veilig is vliegen?

Veel reizigers kennen het misselijke gevoel in een vliegtuig te zitten, duizenden meters boven de vaste grond. Voor de meeste mensen is het gewoon een misselijk gevoel, maar ongeveer 20-30% van de mensen heeft last van vliegangst, ook wel aviofobie genoemd. Turbulentie of zelfs een vliegtuigcrash zijn de meest voorkomende angstscenario's. Maar hoe veilig is vliegen eigenlijk? Samen bekijken we het ongevallenpercentage en nemen we de veiligheidsmaatregelen vóór en tijdens een vlucht onder de loep, zodat u in de toekomst zo zorgeloos mogelijk kunt vliegen.

Inhoud:

• Veiligste vervoermiddel ter wereld: hoe veilig is vliegen eigenlijk?

• Hoe gevaarlijk is vliegen in vergelijking met het gewone leven?

• Hoe kan de vliegveiligheid worden gegarandeerd?

• Luchtvaartveiligheid boven de wolken

Veiligste vervoermiddel ter wereld: hoe veilig is vliegen eigenlijk?

"Maak je geen zorgen: vliegtuigen zijn het veiligste vervoermiddel ter wereld!" De meeste mensen hebben deze zin al vaak gehoord, vooral degenen die last hebben van vliegangst. Maar hoe veilig is vliegen eigenlijk? Een blik op de statistieken plaatst deze zin in perspectief en geeft informatie over de betekenis ervan. De doorslaggevende factor is het aantal afgelegde kilometers. Als men bijvoorbeeld een vliegtuig vergelijkt met een auto, wordt duidelijk waarom het vliegtuig als het veiligste vervoermiddel wordt beschouwd. In de tijd die je nodig hebt om dezelfde afstand op vier wielen af te leggen, kun je veel meer bronnen van gevaar tegenkomen dan tijdens een vlucht naar New York City. Tot zover alles goed.

Laten we er dus nog eens over nadenken. Indien bij voorbeeld de reistijd als basis wordt genomen, komt het vliegtuig "slechts" op de derde plaats na de bus en de trein. Wat nog steeds geen reden tot bezorgdheid is. Hoewel vliegtuigongevallen door de fysieke omstandigheden helaas meestal dodelijk zijn, ligt het aantal doden aanzienlijk lager dan bij auto's en treinen. Voetgangers, bijvoorbeeld, lopen tot tien keer meer risico in het verkeer. Volgens de statistieken zijn motorfietsen veruit het onveiligste vervoermiddel, gevolgd door fietsen, voetgangers en dan auto's.

De vraag "Hoe veilig is vliegen?" kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig. Het is een feit: statistisch gezien is de kans op een ongeval in een vliegtuig ongeveer 1 op 188.364 (2019) en is dus veel kleiner dan in een auto. Het ongevallencijfer in de burgerluchtvaart is de laatste jaren aanzienlijk gedaald, ondanks een voortdurende toename van het aantal vliegtuigpassagiers.

Hoe gevaarlijk is vliegen in vergelijking met het gewone leven?

Vliegangst kan onder meer ook worden aangewakkerd door berichtgeving in de media, omdat vliegtuigongevallen een grotere impact hebben op de media. Ten laatste bij het instappen in het vliegtuig komt de vraag "Hoe veilig is vliegen?" dan weer in de hoofden van de mensen op. Niettemin is de wijze van verslaggeving begrijpelijk. Auto-ongelukken behoren immers tot de onvermijdelijke ongelukken van het dagelijks leven. Daarom zijn ze minder nieuwswaardig en blijven ze minder snel in ons geheugen hangen omdat we al gewend zijn geraakt aan dergelijke incidenten. Bovendien zijn het vaak zogenaamde individuele lotgevallen. Volgens het Federaal Bureau voor de Statistiek sterven de meeste mensen eigenlijk aan oorzaken die niets met vervoer te maken hebben. Storing van de bloedsomloop, kanker of aandoeningen van de luchtwegen behoren tot de meest voorkomende oorzaken. Niet leuk, maar heel geruststellend in termen van vliegveiligheid.

Wie had dat gedacht: zelfs een fatale val van de trap is waarschijnlijker dan neerstorten met het vliegtuig. Vliegtuigongelukken zijn zeldzaam, maar ze worden langer als tragedies herinnerd. Wat echter snel naar de achtergrond verdwijnt, is het feit dat elk jaar bijna 40 miljoen vluchten vertrekken en dat het ongevallenpercentage met commerciële vliegtuigen in vergelijking daarmee zeer laag is. Zo waren er in 2018 wereldwijd slechts negen vliegtuigongevallen met dodelijke afloop. De kans om op een van deze vliegtuigen te komen was dus slechts 1 op 4,23 miljoen. Dit onderstreept nog eens de veiligheid van het vliegtuig.

Tussen haakjes: indien de reizigers aan boord zich niet goed voelen, heeft de bemanning de mogelijkheid om via de radio met de artsen te communiceren indien er geen medisch personeel onder de passagiers is. In geval van nood kan de piloot een noodlanding maken om de persoon naar het ziekenhuis te brengen.

Hoe kan de vliegveiligheid worden gegarandeerd?

Nu de vraag "Hoe veilig is vliegen?" statistisch is beantwoord, rijst een andere vraag: Hoe kan de vliegveiligheid worden gegarandeerd? De kans op een dodelijk ongeval in een vliegtuig is, zoals wij hierboven reeds hebben vastgesteld, zeer gering. Dit is te danken aan de geavanceerde avionica- en luchtverkeersleidingstechnologie en aan de botsingspreventiesystemen die de piloot bijstaan. Avionica verwijst naar alle elektronische apparatuur die in de luchtvaart wordt gebruikt. Navigatiesystemen kunnen de exacte positie van een vliegtuig tot op een duizendste mijl bepalen en worden, net als de technische staat van het vliegtuig, permanent door de luchtverkeersleiders in de gaten gehouden. Bovendien moeten de piloten een strenge opleiding volgen en regelmatig hun vlieggeschiktheid controleren. Dit omvat twee keer per jaar tests van de vluchtbesturing in een simulator om aan te tonen dat vliegtuigen ondanks de automatische piloot nog steeds veilig kunnen landen en dat de procedures in hun slaap onder de knie kunnen worden gekregen. Bovendien moeten piloten en bemanningsleden regelmatig kennistests, medische keuringen en bijscholing ondergaan. Vermoeidheid bij piloten en middelenbeheer spelen hierbij een grote rol.

Tip: In ons artikel "Hoe hoog is het risico op infectie in het vliegtuig?" vindt u antwoorden op de vraag: Hoe veilig is vliegen in termen van corona en hoe groot is het risico om het op te lopen tijdens de reis?

De vraag is nu: Hoe veilig is vliegen in termen van avionica? Radio en vliegtuigelektronica zijn tegenwoordig zeer nauwkeurig. Geen enkel vervoermiddel wordt zo regelmatig en uitvoerig gecontroleerd en onderhouden als het vliegtuig. Vliegveiligheid speelt dus een belangrijke rol in de luchtvaart en loopt als een rode draad door alle gebieden. Van elk afzonderlijk onderdeel zijn meerdere versies beschikbaar, zodat het door een ander kan worden vervangen als het defect raakt. Op die manier is de functionaliteit van een vliegtuig volledig gewaarborgd. Bovendien heeft elk onderdeel zijn eigen bepaalde levensduur en specifieke toepassing en kan het alleen worden vervangen door identieke onderdelen of moet het aan het einde van zijn levensduur worden gereviseerd. Dit maakt reparaties echter ook zeer kostbaar.

Goed om te weten: Is vliegen veilig, zelfs als één motor uitvalt? Mocht dit gebeuren, dan zijn de andere motoren voldoende om zonder problemen door te vliegen. Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat alle motoren uitvallen, kan het vliegtuig nog een afstand van ongeveer 200 kilometer afleggen en veilig landen.

Luchtvaartbeveiliging boven de wolken

Een aspect van de veiligheid van de luchtvaart is de beveiliging van de luchtvaart, die betrekking heeft op externe gevaren in het luchtverkeer. Externe bedreigingen zijn onder meer sabotage en vliegtuigkapingen, waarop geen honderd procent controle mogelijk is, vanwege onvoorspelbare factoren die het veiligheidsaspect kunnen beïnvloeden. De veiligheidscontroles op luchthavens zijn bedoeld om risicovolle situaties te voorkomen die kunnen ontstaan door het dragen van wapens en gevaarlijke voorwerpen. Daarom worden koffers en passagiers zorgvuldig gecontroleerd en wordt het luchthavenpersoneel en de bemanning gescreend op betrouwbaarheid. Preventieve veiligheidsmaatregelen, zoals gepantserde deuren van de cockpit, bewegende beelden van de passagiers en vergelijking met een "zwarte lijst" van gevaarlijke personen, kunnen risicovolle situaties bovendien onschadelijk maken, maar niet volledig vermijden. Hier heeft een fundamentele heroverweging plaatsgevonden, niet in de laatste plaats vanwege de terroristische aanslagen in de VS op 11 september 2001. Om ervoor te zorgen dat zoiets niet meer kan gebeuren, zijn er veel strengere regels ingevoerd voor personen die met passagiers meereizen.

Tot slot willen wij terugkomen op de oorspronkelijke vraag "Hoe veilig is vliegen? Veiligheid is de topprioriteit in de luchtvaartindustrie voor vliegtuigfabrikanten, luchtvaartmaatschappijen en hun verzekeraars. Dit geldt zowel voor de veiligheid op de grond als voor de veiligheid in de lucht. Reizigers kunnen ook hun steentje bijdragen tot de veiligheid van de luchtvaart door de vastgestelde veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. Als gevolg van de klimaatverandering en de opwarming van de atmosfeer van de aarde kan turbulentie in de toekomst echter vaker voorkomen, vooral op vluchten tussen Europa en Noord-Amerika. Als gevolg daarvan moet u voorbereid zijn op meer turbulente vluchten, maar u kunt zich nog steeds veiliger dan ooit voelen aan boord van een vliegtuig, dankzij het hoge veiligheidsniveau in het luchtvervoer.